ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΑ ΤΑΜΕΙΑ Θυσία στο βωμό του καπιταλιστικού κέρδους

Τεράστιες απώλειες εσόδων από μειώσεις μισθών, ανεργία, εισφοροδιαφυγή. Η κυβέρνηση αξιοποιεί τις «τρύπες» που προκαλεί η κυρίαρχη πολιτική για να «σερβίρει» νέες ανατροπές

Σχεδόν κάθε λίγους μήνες οι συνταξιούχοι βλέπουν να αφαιρείται από τις συντάξιμες αποδοχές τους ένα μικρό ή μεγαλύτερο τμήμα τους, ενώ οι εργαζόμενοι κάθε φορά που επισκέπτονται τις υπηρεσίες των ασφαλιστικών τους ταμείων διαπιστώνουν ότι μία ακόμα σημαντική παροχή μειώθηκε δραστικά ή καταργήθηκε. Τούτη η εικόνα μαρτυρά τη ραγδαία επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει το σύνολο των Ταμείων και την οποία είναι σίγουρο ότι οι κυβερνήσεις του κεφαλαίου θα χρησιμοποιήσουν ως επιχείρημα για να ανοίξουν ένα νέο «ασφαλιστικό», να μειώσουν παραπέρα τις παροχές και τις συντάξεις. Επίσης σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται να σταματήσουν να προσπαθούν γι' αυτό, αν δεν τους σταματήσουν οι ίδιοι οι εργάτες και τα φτωχά λαϊκά στρώματα.

Την προσπάθειά τους είναι αναμενόμενο να την ντύσουν για άλλη μια φορά με επιχειρήματα που ρίχνουν το φταίξιμο για τα οικονομικά προβλήματα των Ταμείων στους ίδιους τους ασφαλισμένους. Σήμερα, πιο πολύ από πριν, είναι καθαρό ότι αυτοί τους οι ισχυρισμοί είναι ψευδείς πέρα για πέρα.

Μόλις πριν λίγες μέρες ο υπουργός Εργασίας, Γ. Κουτρουμάνης, παραδέχθηκε στη Βουλή τις τεράστιες επιπτώσεις που επιφέρει στα ασφαλιστικά ταμεία η μεγάλη καταστροφή της ζωντανής εργατικής δύναμης, συνέπεια της κρίσης που αιτία της έχει τον ίδιο τον καπιταλισμό και την οποία οι κεφαλαιοκράτες προσπαθούν να ξεπεράσουν σε βάρος των εργαζομένων, με τους τελευταίους να μη φέρουν ούτε ένα δράμι ευθύνης γι' αυτή.

Ο υπουργός, λοιπόν, αναφέρθηκε σε δύο βασικά μεγέθη που δείχνουν την καταστροφή της εργατικής δύναμης. Τη μεγάλη ανεργία και τη μεγάλη μείωση των μισθών. Ο επίσημος αριθμός των ανέργων έχει ξεπεράσει τους 900 χιλιάδες και οι μισθοί των εργαζομένων ασφαλισμένων στο ΙΚΑ, το 2012, θα είναι μειωμένοι κατά 25,7% σε σχέση με το 2009. Σε νούμερα αυτό σημαίνει ότι το 2012 οι απώλειες στους μισθούς θα είναι 9,2 δισεκατομμύρια ευρώ!

Με τη σειρά της αυτή η μείωση επιφέρει απώλεια εσόδων στο ΙΚΑ 4,2 δισεκατομμύρια ευρώ! Σε αυτά τα ποσά πρέπει να προστεθούν οι απώλειες από την αύξηση της ανεργίας (που το Δεκέμβρη του 2011 έφτασε το 19,2% σύμφωνα με τη Γιούροστατ) και επομένως από τη μη καταβολή εισφορών.

Πρέπει ακόμα να προστεθούν οι απώλειες από την εισφοροδιαφυγή των εργοδοτών που για χρόνια κατακλέβουν τα ασφαλιστικά ταμεία και οι κυβερνήσεις, μια του ΠΑΣΟΚ, μια της ΝΔ και τούμπαλιν, αλλά και η σημερινή συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, ΝΔ και ΛΑ.Ο.Σ., τους χαρίζουν ρυθμίζοντας τα χρέη τους αυτά.

Να, τι λένε τα επίσημα στοιχεία της Ειδικής Υπηρεσίας Ελέγχων Ασφάλισης του ΙΚΑ: Η μαύρη εργασία έχει φθάσει στο 30%. Δηλαδή ένας στους τρεις εργαζόμενους είναι ανασφάλιστος. Οχι γιατί ο ίδιος το διάλεξε, αλλά γιατί τον εξαναγκάζει η εργοδοσία, με στόχο να μειώσει την τιμή της εργατικής δύναμης. Δηλαδή, το ΙΚΑ θα μπορούσε να είχε περίπου ένα 50% επιπλέον έσοδα. Αν σήμερα εισπράττει για παράδειγμα 10 ευρώ από ασφαλιστικές εισφορές, η καταπολέμηση της μαύρης εργασίας θα τις έφθανε στα 15 ευρώ. Πέρα από τη μαύρη εργασία, η εισφοροδιαφυγή αγγίζει τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ σε ετήσια βάση, μόνο για το ΙΚΑ. Για το σύνολο των Ταμείων, υπολογίζεται ότι φθάνει τα 9 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτά τα χρήματα δεν τα έκλεψαν και δεν τα σπατάλησαν ούτε οι εργαζόμενοι, ούτε οι συνταξιούχοι. Αντιθέτως είναι χρήματα που τα έχουν δουλέψει και με το παραπάνω και τα έχουν κλέψει στην κυριολεξία οι εργοδότες με τις ευλογίες και την ξεκάθαρη στήριξη των κυβερνήσεων.

Διαχρονική λεηλασία

Η σημερινή κατάσταση των Ταμείων δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Δεν προκλήθηκε αποκλειστικά από ό,τι συμβαίνει τώρα. Η αφαίμαξη των αποθεματικών τους είναι διαχρονική και κρατά κοντά 60 χρόνια!

Από το 1950 και μετά οι κυβερνήσεις λεηλάτησαν για λογαριασμό του κεφαλαίου τα αποθεματικά των Ταμείων. Το μέγεθος της ληστείας ξεπέρασε τα 50 δισεκατομμύρια ευρώ. Στο τέλος του 2010, τα χρέη κράτους και εργοδοτών προς τα Ταμεία που δεν αποδίδονταν, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ανέρχονταν στο ποσό των 14 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οσο δηλαδή και τα μισά αποθεματικά των Ταμείων.

Τεράστια ποσά καταληστεύθηκαν μέσω του χρηματιστηριακού τζόγου την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα και την πρώτη του 21ου. Ακόμα η δυσωδία της υπόθεσης των δομημένων ομολόγων δεν έχει φύγει.

Τις βάφτισαν σπατάλες και τις έκοψαν

Και όμως μετά από όλα αυτά δε δίστασαν να μιλήσουν για σπατάλες που κάνουμε, τάχα, εμείς οι ασφαλισμένοι σε παροχές, φάρμακα, εξετάσεις. Για συντάξεις που δεν έπρεπε να παίρνουμε. Για ανάπηρους - μαϊμού και άλλα παρόμοια. Τα είπαν για να δικαιολογήσουν τη σφαγή των ασφαλιστικών δικαιωμάτων, από τα πρώτα ζητήματα που απασχόλησαν και προώθησαν οι κυβερνήσεις και οι υπουργοί του κεφαλαίου με πρόσχημα την αντιμετώπιση της καπιταλιστικής κρίσης.

Δεν έχουν περάσει δύο χρόνια από τότε που νομοθέτησαν: Την αύξηση του εργάσιμου βίου κατά πέντε χρόνια, στα 40 από 35, για να έχει κάποιος το δικαίωμα στην πλήρη σύνταξη. Την αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης μέσα από σειρά απαγορεύσεων και ποινών για όποιον τολμήσει ακόμα και να σκεφτεί να φύγει πριν το 65ο έτος, ιδιαίτερα γι' αυτούς που δεν καταφέρουν να συμπληρώσουν τα 40 χρόνια ασφάλισης. Τη μείωση των συντάξεων, από 30% έως και 50%, μέσω της μείωσης του ποσοστού αναπλήρωσης και του υπολογισμού του συντάξιμου μισθού όχι ως μέσου όρου των αποδοχών των τελευταίων ετών στην εργασία, αλλά ολόκληρου του εργάσιμου βίου.

Ακόμα κατάργησαν για πάντα τη 13η και 14η σύνταξη, τις οποίες αντικατέστησαν με ψίχουλα. Το «πάγωμα» των κύριων συντάξεων που διαρκεί ήδη τέσσερα χρόνια έχει οδηγήσει στη μείωσή τους.

Η επίθεση συνεχίζεται

Και τώρα ετοιμάζουν την τρίτη μεγάλη μείωση των επικουρικών συντάξεων, μέσα σε λίγους μήνες.

Η πρώτη αφορούσε την επιβολή παρακράτησης από 3% έως 10% για τα ποσά άνω των 300 ευρώ από την 1/9/2011 και η δεύτερη, πρόσθετη μείωση κατά 30% για τα ποσά άνω των 150 ευρώ από την 1η Νοέμβρη. Η τρίτη θα οδηγήσει σε μείωση κατά 15% μεσοσταθμικά με μειώσεις και μέχρι 25% στα Ταμεία που εμφανίζουν ελλείμματα, «ενοποίηση» των 5 μεγάλων επικουρικών και χρηματοδότησής του μέσα από τα αποθεματικά που έχουν ορισμένα απ' αυτά. Στόχος είναι, με το νέο ασφαλιστικό νόμο για την επικουρική ασφάλιση, κανένα Ταμείο να μη δίνει ποσοστό αναπλήρωσης μεγαλύτερο από το 20% του συντάξιμου μισθού.

Πέρα από τις μειώσεις, βασικός στόχος του σχεδιασμού είναι, τελικά, η διαμόρφωση ενός νέου συστήματος επικουρικών συντάξεων, όπου κάθε ασφαλισμένος, με αρχή το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, θα πληρώνει μεν καθορισμένες εισφορές, όμως το Ταμείο δε θα εγγυάται το ύψος της σύνταξης. Η σύνταξη στο τέλος του εργάσιμου βίου δε θα είναι καθορισμένη, αλλά θα εξαρτάται από τις αποδόσεις, από τις τοποθετήσεις δηλαδή που θα έχουν γίνει στο χρηματιστήριο, σε ομόλογα, αμοιβαία κλπ.

Το επιχείρημα για τη μείωση των επικουρικών συντάξεων είναι πανομοιότυπο. Οτι τάχα είναι υψηλές, ενώ η αλήθεια είναι πως η μέση επικουρική σύνταξη δεν ξεπερνά τα 250 ευρώ! Και το λένε αυτό χωρίς ντροπή καθώς την ίδια ώρα ΓΣΕΕ και μεγαλοεργοδότες προωθούν τη μείωση του λεγόμενου «μη μισθολογικού κόστους» (δηλαδή των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών και άλλων παροχών ΟΑΕΔ, ΟΕΕ, ΟΕΚ κλπ.), μέτρο που αν υλοποιηθεί χτυπά παραπέρα τα έσοδα των Ταμείων.

Χρήστος ΜΑΝΤΑΛΟΒΑΣ