Πεδίο ισχυρών ανταγωνισμών η Νοτιοανατολική Μεσόγειος
Επικίνδυνα ανεβαίνει το θερμόμετρο της ενδοϊμπεριαλιστικής έντασης στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, με αφορμή την έναρξη των γεωτρήσεων στο θαλάσσιο «οικόπεδο 12» της κυπριακής ΑΟΖ, για την επιβεβαίωση και την εξόρυξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Βάσει του χρονοδιαγράμματος που έχουν ανακοινώσει η κυπριακή κυβέρνηση και η αμερικάνικη εταιρεία «Noble Energy», η οποία, από τον Ιούνη του 2009 κατέχει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης του κοιτάσματος, οι γεωτρήσεις θα ξεκινήσουν στις 21 Σεπτέμβρη, ή το αργότερο στις αρχές του Οκτώβρη.
Συγκρουόμενα γεωστρατηγικά συμφέροντα και όξυνση των αντιθέσεων, ενόψει γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ
 |
Για το λόγο αυτό, ένα υπερσύγχρονο γεωτρύπανο της εταιρείας εγκαθίσταται ήδη στο «οικόπεδο 12», ενώ ανάλογη προετοιμασία υπάρχει και στα γειτονικά λιμάνια, όπως αυτό της Λεμεσού, όπου θα λειτουργήσουν υποστηρικτικές εγκαταστάσεις. Υπολογίζεται ότι το συγκεκριμένο κοίτασμα έχει αποθέματα 300 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, με την αξία του να εκτιμάται μεταξύ 50 και 80 δισ. δολαρίων. Οι επενδύσεις έρευνας και ανάπτυξης του κοιτάσματος αναμένεται να φτάσουν στα 4,5 δισ. δολάρια, με αναμενόμενη παραγωγή φυσικού αερίου της τάξης των 40 εκατ. κυβικών μέτρων την ημέρα.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια στρατηγικής σημασίας επένδυση, από την οποία τα κράτη που συμμετέχουν και οι εταιρείες, προσδοκούν κέρδη και αναβάθμιση του γεωστρατηγικού τους ρόλου στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη. Το γεγονός, εξάλλου, ότι σε μικρή σχετικά απόσταση από το κυπριακό «οικόπεδο 12», και συγκεκριμένα στο ισραηλινό κοίτασμα Λεβιάθαν, βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη εργασίες εξόρυξης φυσικού αερίου από την ίδια εταιρεία, φέρνει την περιοχή της ΝΑ Μεσογείου στο επίκεντρο των παγκόσμιων εξελίξεων, σε ό,τι αφορά τις έρευνες, την εκμετάλλευση, τη μεταφορά και τη διανομή φυσικού αερίου, ενδεχόμενα και πετρελαίου.
Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η επικείμενη εξόρυξη στα κυπριακά ύδατα, έχει οξύνει τις αντιπαραθέσεις κύρια με την Τουρκία, με εμπλοκή των ΗΠΑ και της Ρωσίας, που ζητάνε να διασφαλίσουν τα δικά τους ιδιαίτερα συμφέροντα και τις συμμαχίες στην περιοχή. Οξυμένες είναι οι περιφερειακές αντιθέσεις και σε ό,τι αφορά τα κοιτάσματα του Ισραήλ, το οποίο περιφρουρεί στρατιωτικά από αέρα και θάλασσα τις εγκαταστάσεις εξόρυξης, υπό το βάρος των απειλών του Λιβάνου και άλλων γειτονικών χωρών ότι δεν αναγνωρίζουν την κυριότητα του Ισραήλ στα πλούσια σε ενεργειακά αποθέματα θαλάσσια οικόπεδα.
Μπλεγμένο κουβάρι οι ανταγωνισμοί
Την κατάσταση περιπλέκει το γεγονός ότι η πλειοψηφία των κρατών της περιοχής, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, δεν έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους για τα όρια των ΑΟΖ (Ελλάδα - Τουρκία, Ισραήλ - Λίβανος, Κύπρος - Λίβανος). Παράγοντα έντασης αποτελεί και η συνεχιζόμενη κατοχή στην Κύπρο, που τροφοδοτεί την προκλητικότητα της Τουρκίας, η οποία, με όχημα το ψευδοκράτος, εγείρει διεκδικήσεις σε ό,τι αφορά τα χωρικά ύδατα στα βόρεια της Κύπρου και συνολικά στα ενεργειακά κοιτάσματα που ανήκουν στην κυριότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Από τις 17 Δεκέμβρη 2010, οπότε η Κύπρος και το Ισραήλ υπέγραψαν συμφωνία για τα όρια της μεταξύ τους Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ), η Τουρκία, έχοντας γνώση των πρώτων αποτελεσμάτων από τις έρευνες στο «οικόπεδο 12» αντέδρασε, απειλώντας ότι «τέτοιες μονομερείς πρωτοβουλίες που αγνοούν τις επιθυμίες της τουρκοκυπριακής πλευράς θα έχουν αρνητικές συνέπειες στις διαπραγματεύσεις που γίνονται για τη διευθέτηση της κατάστασης στην Κύπρο». Η Τουρκία προσπάθησε από την πρώτη στιγμή να συνδέσει τις έρευνες για φυσικό αέριο, με τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, τακτική που συνεχίζει έως σήμερα.
Πρόσφατα, μάλιστα, αποκαλύφθηκε ότι η τούρκικη διπλωματία πραγματοποίησε απευθείας παρέμβαση στις ΗΠΑ να ματαιώσουν τις γεωτρήσεις στα κυπριακά χωρικά ύδατα, ενώ ανάλογες πιέσεις είχαν ασκηθεί παλιότερα και στην αμερικάνικη εταιρεία «Noble Energy». Η απόρριψη των τούρκικων πιέσεων από τις ΗΠΑ, δεν οφείλεται βέβαια στο γεγονός ότι ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός απέκτησε ξαφνικά «ευαισθησίες» για τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου, ή οποιασδήποτε άλλης χώρας, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης στην εισβολή της Τουρκίας στο νησί και τη συνέχιση της κατοχής έως σήμερα.
Το ενδιαφέρον των ΗΠΑ για τα δικαιώματα ενός κυρίαρχου κράτους, όπως η Κύπρος, να εκμεταλλεύεται τα ενεργειακά του αποθέματα, αρχίζει και τελειώνει στο γεγονός ότι την εξόρυξη και εκμετάλλευση του συγκεκριμένου κοιτάσματος έχει αναλάβει ο αμερικάνικος κολοσσός «Noble Energy». Πρόκειται για μια από τις 10 μεγαλύτερες παγκοσμίως στον τομέα της έρευνας, με έδρα στο Τέξας. Μέσω της κοινοπραξίας με την ισραηλινή εταιρεία «Delek», η «Noble Energy» έχει εξασφαλίσει επίσης ποσοστό 39,6% των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης του «Λεβιάθαν», 36% στο ισραηλινό πεδίο Ταμάρ και ποσοστό 47% στο κοίτασμα «Mari-B» του Ισραήλ.
Υποκριτές για τα κυριαρχικά δικαιώματα
Είναι φανερό ότι μέσω της «Noble Energy» οι ΗΠΑ φιλοδοξούν να κατοχυρώσουν το ρόλο τους σαν κυρίαρχη δύναμη στην εκμετάλλευση των πλούσιων ενεργειακών κοιτασμάτων στην περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, σπάζοντας παραδοσιακές συμμαχίες και συνάπτοντας νέες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ αντιμετώπισαν αρχικά με επιφυλάξεις τις έρευνες στα κυπριακά θαλάσσια οικόπεδα, αναπαράγοντας τους τούρκικους ισχυρισμούς. Αυτό επιβεβαιώνει η αλληλογραφία της αμερικάνικης διπλωματίας, την οποία αποκάλυψε πρόσφατα ο ιστότοπος Wikileaks.
Η αλληλογραφία Λευκωσίας - Ουάσιγκτον, αφορά την περίοδο από τον Αύγουστο του 2008, οπότε και προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός αδειοδότησης για τα κυπριακά θαλάσσια οικόπεδα, μέχρι τον Ιούλιο του 2009, όταν η «Noble Energy» απέκτησε το δικαίωμα της εξόρυξης. Ο πρώην Αμερικάνος πρέσβης στη Λευκωσία, απέδιδε μέχρι και σε επικοινωνιακά παιχνίδια του πρώην Κύπριου Προέδρου Τ. Παπαδόπουλου τις ανακοινώσεις για τις έρευνες, θέλοντας να υποτιμήσει τη σημασία τους. Η στάση των ΗΠΑ άλλαξε όταν, με παρότρυνση των Ισραηλινών, μπήκαν στο «παιχνίδι» μέσω της «Noble Energy».
Ο νέος πρέσβης στη Λευκωσία ενημέρωνε την Ουάσιγκτον ότι «η κυπριακή κυβέρνηση έχει καλυφθεί καλά νομικά και η Τουρκία δεν έχει νομικό βήμα για να σταθεί, όμως με πολιτικές αντιδράσεις και απειλές έχει τη δυνατότητα να σαμποτάρει τις προσφορές και να τρομοκρατήσει τους ενδιαφερόμενους». Διαβεβαίωνε, ταυτόχρονα, ότι θα συνεχίσει να υποστηρίζει τη γραμμή ότι η Κύπρος έχει προφανώς το δικαίωμα να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες. Στήριξη στα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου έδωσε και η Ρωσία, διεκδικώντας ρόλο στη διανομή των ενεργειακών αποθεμάτων που κρύβονται στο υπέδαφος της ΝΑ Μεσογείου.
Επαληθεύονται οι εκτιμήσεις του ΚΚΕ
Το σκηνικό που διαμορφώνεται στην περιοχή, με αιχμή τους δρόμους και τις πηγές ενέργειας, επιβεβαιώνουν τις εκτιμήσεις του ΚΚΕ για όξυνση των αντιθέσεων στη γεωγραφική περιοχή που ορίζει το Νοτιοανατολικό τμήμα της λεκάνης της Μεσογείου, από τις χώρες της Βόρειας Αφρικής, μέχρι την ευρύτερη Μέση Ανατολή. Οι εξελίξεις στην Κύπρο, σε συνδυασμό με τη στρατηγική συμμαχία Ελλάδας - Ισραήλ και τα σχέδια για τη μετατροπή της Κρήτης σε πύλη εισόδου του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, επηρεάζουν αναπόφευκτα τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τις διευθετήσεις στο Αιγαίο και βέβαια το κυπριακό, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Ως προς το τελευταίο, είναι χαρακτηριστικές οι εκτιμήσεις διπλωματικών κύκλων, που δημοσιεύτηκαν στον κυπριακό Τύπο, σύμφωνα με τις οποίες δεν αποκλείεται, κατόπιν οδηγιών της Αγκυρας, η τουρκοκυπριακή πλευρά «να δημιουργήσει σοβαρή εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις», καθώς «αφήνει να αιωρείται τελεσιγραφικά το δίλημμα "είτε λύση είτε γεώτρηση"». Ενα τέτοιο ενδεχόμενο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ίσως να επιφέρει την κατάρρευση της διαδικασίας, η οποία τότε θα βρίσκεται και στα τελικά της στάδια, αφού βάσει του πλάνου που συμφωνήθηκε, στις 21 Οκτώβρη θα γίνει η τελευταία διμερής συνάντηση και θα ακολουθήσει πριν από τις 30 Οκτωβρίου η τέταρτη τριμερής στη Νέα Υόρκη.
Οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή καθιστούν αναγκαία την επαγρύπνηση του ελληνικού, του κυπριακού, του τούρκικου και των άλλων λαών, καθώς επαληθεύονται στο ακέραιο οι εκτιμήσεις του ΚΚΕ, το οποίο σημείωνε μεταξύ άλλων στην απόφαση της ΚΕ «Για τις διεθνείς εξελίξεις στην περιοχή μας και στην ευρύτερη περιοχή και τις θέσεις του ΚΚΕ», το Μάρτη του 2011:
«Ενας σημαντικός παράγοντας, που οξύνει και στο μέλλον θα συνεχίσει να επηρεάζει τον ανταγωνισμό των αστικών τάξεων της περιοχής, είναι το ζήτημα των αγωγών ενέργειας, που θα μεταφέρουν το φυσικό πλούτο της Ρωσίας, της Κεντρικής Ασίας και της Κασπίας στην Ευρώπη (...) Στο ζήτημα της ενέργειας, της εκμετάλλευσης κοιτασμάτων και αγωγών, βλέπουμε τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και μονοπώλια να επεξεργάζονται διάφορα σενάρια και συμμαχίες, που ωστόσο εξαρτώνται κι από το γενικότερο "ρεύμα" των σχέσεών τους.
Πρόκειται για διεργασίες που δεν έχουν κατασταλάξει, ενώ συνδέονται και με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, που αφορούν την κατάσταση στο "τρίγωνο" Ιράκ - Τουρκία - Συρία, καθώς και στο Ιράν. Αυτό που ωστόσο είναι σίγουρο, είναι ότι οι λαοί της περιοχής όχι μόνον θα συνεχίσουν να πληρώνουν ακριβά την ενέργεια, παρά την κατασκευή των όποιων αγωγών, αλλά και αυξάνονται οι κίνδυνοι να πληρώσουν και με αίμα σε ένα ενδεχόμενο γενικότερης ανάφλεξης της περιοχής».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου